Zdarza się, że porozumienie między nadawcą a odbiorcą nie jest możliwe. Całkowity brak zrozumienia, zniekształcenie przekazu a co za tym idzie niewłaściwa interpretacja, to tylko niektóre ze skutków nieodpowiedniej komunikacji. Barier mogących utrudnić klarowną komunikację jest naprawdę sporo. Napiszę dziś właśnie o nich.
Wśród szeregu przykładów przeszkód mogących pojawić się na drodze do porozumienia wymienia się przede wszystkim:
- odmienność językową,
- szumy komunikacyjne,
- różnice w postrzeganiu rzeczywistości,
- dysonans pomiędzy mową werbalną i niewerbalną,
- przesyt emocji i informacji,
- nieufność.
Jednakże specjaliści z Thomsonem Gordonem na czele wyodrębniają dodatkowo trzy kategorie błędów komunikacyjnych, a są nimi:
- OSĄDZANIE tj. krytykowanie, diagnozowanie, chwalenie i ocenianie,
- DAWANIE ROZWIĄZAŃ tj. moralizowanie, grożenie, rozkazywanie i doradzanie,
- UNIKANIE PROBLEMÓW tj. odwracanie uwagi, argumentowanie, uspokajanie.
Jeśli tak się dzieje, to rozwiązanie problemu może być naprawdę trudne, a dodatkowo może prowadzić do nowych sporów. Dystans pomiędzy rozmówcami zwiększa się, a jeśli dodamy do tego podział, który stworzył Gabriel Łasiński, możemy odnieść wrażenie, że brak porozumienia przeobraził się w bombę z opóźnionym zapłonem.
Łaziński bowiem wyróżnił bariery:
- SEMANTYCZNE tj. wielkość informacji, jej szybkość, zniekształcenie, niezrozumiały język oraz tematyka,
- PSYCHOLOGICZNE tj. zbyt duże zaangażowanie bądź kompletny jego brak, nieprzygotowanie merytoryczne, lekceważenie słuchaczy, zmęczenie, nieumiejętność słuchania i skoncentrowania się, monotonia wypowiedzi itp.
- FIZYCZNE I ŚRODOWISKOWE tj. hałas, temperatura, miejsce, pora dnia, awaria sprzętu, ilość ludzi, presja czasu.
Jak wobec tego należy postępować/rozmawiać, aby uniknąć wyżej opisanych błędów?
Wypadałoby:
- PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZMOWY, DOSTOSOWAĆ JĘZYK
Dopasuj się do odbiorcy. Nie stosuj regionalizmów ani kolokwializmów, jeśli chcesz być dobrze zrozumianym. Warto także byś był przygotowany merytorycznie do rozmowy, bo spontaniczność nie zawsze popłaca. Szczególnie w sytuacjach oficjalnych brak przygotowania może przysporzyć Ci łatki osoby niekompetentnej i nieprofesjonalnej.
- OPANOWAĆ STRES, POZOSTAĆ SKONCENTROWANYM
W przeciwnym razie partner rozmowy może nie potraktować Cię poważnie. Tymczasem koncentracją oddasz szacunek rozmówcy, a także nie stracisz dzięki temu wątku. Pamiętaj, że nawet początkowo nieciekawa rozmowa może nagle obrócić się o trzysta sześćdziesiąt stopni.
- NIE KRYTYKOWAĆ, NIE ROZKAZYWAĆ, NIE POUCZAĆ ANI NIE OCENIAĆ
Opieraj się na faktach zamiast oceniać, bo to zaburzy Twój obiektywizm. Ponadto liczy się także równorzędność tak nadawcy jak i odbiorcy, a więc zapomnij o rozkazywaniu i krytykowaniu czy tym bardziej o wyzwiskach lub moralizowaniu. To tylko oddali Cię od osiągnięcia pożądanego konsensusu.
- WYPOWIADAĆ SIĘ SWOBODNIE, ALE TEŻ SŁUCHAĆ
Nie mów za dużo i za szybko. Daj rozmówcy czas na przyswojenie i interpretację Twojej wypowiedzi. Przy czym nie lekceważ też drugiej strony i tego co ma Ci do przekazania. Słuchaj więc aktywnie, interpretuj i wyciągaj wnioski. Okażesz tym samym szacunek do odbiorcy.
- MIEĆ NA UWADZE ZASADY KOMUNIKACJI WERBALNEJ I NIEWERBALNEJ
Warto wiedzieć co i w jaki sposób mówić oraz jakich gestów unikać a jakich używać. Dzięki temu łatwiej „rozgryziesz” swojego odbiorcę, a tym samym zaczniesz swobodniej się z nim czuć w trakcie konwersacji.
Masz swoje doświadczenia, jeśli chodzi o komunikowanie się? Chciałbyś coś dodać, coś rozwinąć, z czymś się nie zgadzasz? Wypowiedz się, a być może pomożesz w ten sposób innym.
English (UK) 
Polski